شهر پرتراکم و توسعه پایدار شهری
پیچیدگی پایداری شهری :
اعلام این مطلب که ترسیم واقعیت هاو مشخصات " شهرهای پایدار" واجد فوریتی
انکار ناپذیر است سخنی بدیهی و تکراری است . با این همه هنوز مفاهیم ماهیت
"شهر پایدار" و امکانپذیری آن مورد اختلاف وسیع متفکران در مقوله شهرسازی
است . ارزیابی پایداری فرایندهای صنعتی و روشهای تولید انرژی در قیاس با
پایداری شهرها مقوله های ساده ای بشمار می آیند، زیرا که یک شهر متشکل از
مجموعه ای از نظامهای فیزیکی ، تاریخی ، اقتصادی و اجتماعی است . بهمین سبب
برای ارزیابی پایداری شهری کلاف سردرگمی از انواع پیچیدگیها را می باید
شناخت و از یکدیگر جدا کرد. موضوعهای زیر شاخصترین پیچیدگیهائی است که
پژوهشهای ناظر بر پایداری شهرها با آن روبرو هستند.
تعاریف مختلف واژه پایداری :
رایج ترین مفهوم توسعه پایدار همان است که در کنفرانس سران در شهر
ریودوژانیرو به کار گرفته شد. طبق این مفهوم توسعه پایدار توسعه ای است که
ضمن آن که به نیازهای کنونی پاسخگوست ، توانائیهای نسلهای آینده را برای
پاسخگویی به نیازها و خواسته هایشان به مخاطره نمی اندازد. با این حال
"وینتر" مدعی است که اکنون بیش از 200 تعریف برای توسعه پایدار وجود
دارد.(6 (
بدین سان اکنون مفهوم توسعه پایدار آنچنان در معرض تفسیرهای گوناگون قرار
گرفته که فقدان چارچوبی محکم و عموم پذیرفتنی از دیدگاههای فلسفی و ماهوی ،
مشکل اصلی کنونی در این زمینه است.(7)
گستره وسیع موضوع ها:
توسعه پایدار نگران تهی شدن کنونی کره زمین از منابع است ، لیکن تنها منابع طبیعی نیستند که در مخاطره
قرار گرفته اند، بلکه کیفیتهای دیگر نظیر کیفیت چشم اندازها، میراث فرهنگی ، و آرامش و توانائی مناطق شهری
برای زیست ایمن و سالم نیز در خطر نابودی است (8)
هدف گذاری برای توسعه پایدار، توجه یکجا به عوامل و مقوله های اجتماعی و
اقتصادی همراه با موضوعات مرتبط با محیط زیست طبیعی گریز ناپذیر است ، زیرا
که شرایط اجتماعی ناپایدار در نهایت می تواند به شرایط ناپایدار محیط زیست
منجر شود. نیجکمپ (9) وپرلز(10) بر این اعتقادند که یک شهر ناپایدار را می
توان از افت جمعیتی ، افت زیست محیطی ، ناکارآمدی نظامهای انرژی رسانی ،
کاهش فرصتهای اشتغال ، دفع و مهاجرت فعالیتهای صنعتی و خدماتی ، و عدم
تعادل ترکیب اجتماعی - جمعیتی آن تشخیص داد لوت (11)نیز معتقد است که فقر و
اختلاف طبقاتی ، و از دست دادن فرصتها و بی احترامی و رنجش خاطر، عدم
اطمینان به آینده و تنشهای روانی ، از هم گسیختگیها و ناهنجاریهائی که مردم
یک شهر توانائی تحمل آن را دارند دارای محدوده خاصی است ، که گذر از آنها
منجر به از بین رفتن رفتارها و هنجارهای درست و روحیه تحمل نام
