تمرکز جرایم در بافت قدیم شهرها(شیراز)
در این بررسی به منظور شناسایی جرم خیزترین محلات شهر شیراز از اطلاعات
سازمان زندانهای استان فارس استفاده شده است . بر اساس این اطلاعات بیشترین
تعداد مجرمین سال 83 شیراز مربوط به جرایم اعتیاد ، مواد مخدر و سرقت( به
ترتیب با 4644، 3494 و 1542 ) بوده است . از این میان، 47 درصد مجرمین شهر
(4566 نفر) بصورت تصادفی انتخاب شدند و آدرس دقیق محل زندگی آنها بر روی
نقشه شهر شیراز پیاده شده است.
جرم خیزترین محلات شهر در اطراف مرکز شهر و در بافت قدیم شهر شیراز تمرکز
یافته اند. این محلات که بصورت قهوه ای پررنگ مشخص اند با داشتن تراکم بیش
از 372 نفر درکیلومتر مربع مجرم ، جرم خیزترین محلات شهر را تشکیل می دهند
.الگوی دیگر جرم خیزی مربوط به قسمتی از حاشیه جنوبی شهر و در محل روستاهای
ده پیاله و کوشک میدان است که امروزه بصورت بخشی از شیراز درآمده اند.
همانگونه که نمودار شماره زیر نشان می دهد، به نسبت فاصله از مرکز شهر
تعداد مجرمین کاهش می یابد.اما مناطقی نیز وجود دارند که فاصله دورتری از
مرکز شهر دارند اما تعداد زیادی از مجرمین را به خود اختصاص داده اند.
محلاتی که در فاصله 3 تا 3.5 کیلومتری از مرکز شهر قرار گرفته اند و موقعیت
آنها روی نقشه شماره 1 در شمالشرق و جنوبغرب شهر نشان داده شده از این دست
اند. بنابراین می توان ادعا کرد مدل مناطق متحدالمرکز بویژه برای توزیع
پخشایش مجرمین در شهر شیراز بعینه مناسب نیست.گر چه بخش "منطقه گذار " این
نظریه در توضیح پخشایش مجرمین شیراز موجه می نماید اما در مورد مناطق بیرون
این بخش به نظر میرسد الگوی بخشی "همر هویت " مناسب تر باشد.
پیشنهادات
حل مشکلات اینگونه محلات در مرحله اول نیازمند نگاهی جامع و فراتر از مقیاس
برنامه های شهری است. بنابر این آنچه که در سطح برنامه های کلان اجتماعی –
اقتصادی و منطقه ای پیشنهاد می گردد عبارت است از تلاش به منظور کاهش
مهاجرت به شهرهای بزرگ با بکارگیری سیاستهایی که در سایر تحقیقات مطرح شده
است .
در سطح شهری و محلی سیاستهای زیر پیشنهاد میگردد :
جلوگیری از زوال بخشهای مرکزی شهرها با بکارگیری سیاستهای عادلانه و نگاه
برابر به توسعه همه مناطق شهر بگونه ای که ساکنان به ماندن در این محلات
متمایل گردند.
کمک به شکل گیری خودجوش سازمانهای محله ای که به گونه ای مردم (بویژه
نوجوانان و جوانان ) را دور هم جمع کرده و حس تعلق به مکان را در آنها شکل
دهد .( نظیر انجمن فرهنگی محله ، انجمن ورزش محله ، زنان محله و...)
تشویق مستاجرین این محلات برای خرید خانه هایی که اجاره کرده اند.
رفع زشتیهای فیزیکی محله باعث سالم تر شدن محلات میگردد که در نهایت ارزش املاک را بالا می برد و سبب تجدید حیاط محله می گردد.
از آنجا که همواره یکی از مشکلات اصلی در رفع نابرابریهای اجتماعی، شناسایی
گروههای هدف برای برنامه های حمایتی است شناسایی مکانی محلات جرم خیز شهر
می تواند به این امر کمک کرده و در مراحل بعدی برنامه ریزی مناسب به منظور
رهایی این نوع محلات از فقر و محرومیت صورت پذیرد.
مدیریت شهری بایستی با تخصیص متناسب منابع عمومی شهر که متعلق به همه شهروندان است به رفع کاستیهای موجود در اینگونه محلات کمک کند
مهمترین معضل بافت قدیم و فرسوده شیراز مسایل امنیتی است
علیرغم تلاشهای ارزنده نیروهای انتظامی در سطح شهر جرمهای وابسته از جمله
اعتیاد و افراد معتاد در بافت فرسوده امنیت این منطقه را بخطر انداحته
است.
فرسوده
