فهرست
پی سازی: 4
کلیات: 4
تعیین تاب فشاری زمین 4
بتن و بتن آرمه 6
جدول شماره 1 9
جدول 2 12
مواد شیمیائی 15
اجرای کارهای بتنی 15
شرایط بتن ریزی 18
جدول 3- میزان اختلاط شن و ماسه و سیمان و آب برای تهیه یکمتر مکعب بتن آماده 22
نمونه برداری و آزمایش بتن 23
بتن لاغر 23
بتن پیش ساخته 24
بتن پیش فشرده 24
بتن غیرقابل نفوذ 24
بتن سبک 24
قالب بندی 25
داربست چوبی 26
عملیات بنایی 30
سنگ 33
انواع ملاتها: 39
جدول 4 40
بنائی با آجر 51
بنائی با بلوک بتنی 56
ملات 57
تعمیر و نظافت 61
سقف سازی 62
سقفهای مجوف بتنی 63
سقف کاذب 64
درزهای انبساط 65
کارهای فلزی 67
اجرای کارهای فولادی 70
اتصالات با جوشکاری 72
نصب کارهای فولادی 75
جدول 5 77
رنگ کاری پس از نصب 81
درب و پنجره فلزی 81
ویژگیهای در و پنجره فلزی 83
کارهای چوبی 86
چهارچوب و نصب آن 87
قاب بازشوی پنجره 88
ممانعت از ورود باران 89
نصب در و پنجره 90
کارهای فلزی 92
اتصالات با جوشکاری 96
نصب کارهای فولادی 99
منابع 103
پی سازی:
کلیات:
قبل از اقدام به پی سازی ساختمان، باید اطمینان حاصل گردد که در طرح و محاسبات نکات زیر رعایت شده باشد:
الف- نشست زمین بر اثر تغییر سطح ایستایی
ب- نشست زمین ناشی از حرکت و لغزش کلی در زمینهای ناپایدار
پ- نشست ناشی از ناپایداری زمین براثر گودبرداری خاکهای مجاور و حفر چاه
ت- نشست ناشی از ارتعاشات احتمالی که از تاسیسات خود ساختمان یا ابنیه مجاور آن ممکنست ایجاد شود.
تعیین تاب فشاری زمین
برای روشن کردن وضع زمین در عمق، باید چاه های آزمایشی ایجاد گردد. این چاه
ها باید بعمق لازم و بتعداد کافی احداث گردد و تغییرات نوع خاک طبقات
مختلف زمین بلافاصله مورد مطالعه قرار گیرد و نمونه های کافی جهت بررسی
دقیق به آزمایشگاه فرستاده شود. برای بررسی و تعیین تاب فشاری زمین در مورد
خاکهای چسبنده نمونه های دست نخورده جهت آزمایشهای لازم تهیه می گردد و
برای خاکهای غیرچسبنده آزمایشهای تعیین دانه بندی و تعیین وزن مخصوص خاک و
یا آزمایش بوسیله دستگاه ضربه ای در محل انجام میگیرد. در حین گمانه زنی
باید تعیین کرد که آیا زمین محل ساختمان خاک دستی است یا طبیعی و تشخیص این
امر حین عملیات خاکبرداری با مشاهده مواد متشکله جدار محل خاکبرداری و
وجود سوراخها و مواد خارجی (نظیر آجر چوب و زباله و غیره) مشخص میشود.
چنانچه تشخیص داده شود زمین محل ساختمان خاک دستی است، باید عملیات احداث چاه از قشر خاک دستی عبور کرده و بزمین طبیعی برسد.
چنانچه زمین طبیعی قابل بارگذاری در عمقی بیش از آنچه که در نقشه پیش بینی
شده است قرار گرفته باشد ، باید در محاسبات پی سازی تجدیدنظر شده و مشخصاتی
متناسب با عمق و نوع و تاب زمین در نظر گرفته شود و هر گاه زمین طبیعی
قابل بارگذاری عمق کم قرار گرفته باشد باید با رعایت حداقل عمق لازم بمنظور
حفاظت پی از یخبندان و آبهای سطحی ، پی سازی ساختمان انجام گیرد.
در نقاطیکه دارای فصل یخبندان طولانی و شدید بوده و سطح آب زیر زمینی بالا
باشد باید کف پی در عمق پائین تر از عمق یخبندان قرار گیرد و همچنین در
ساختمان هائیکه دارای سردخانه بوده و سطح ایستابی بالا میباشد باید ترتیبی
اده شود که زمین زیرپی از یخبندان مصنوعی نیز مصون باشد.
بمنظور تعیین تاب مجاز زمین میتوان از تجربیات محلی مشروط بر آنکه کافی
بوده باشد استفاده کرد. ابعاد پی ساختمانهای ساخته شده قرینه ای برای تعیین
تاب مجاز زمین خواهد بود.
هنگامیکه نتایج تجربی در دسترس نباشد و از طرفی تعیین دقیق تاب مجاز زمین
با توجه به اهمیت ساختمان، مورد نیاز نباشد میتوان تاب مجاز را با تعیین
نوع خاک توسط متخصص با استفاده از جداول شماره یک مندرج در بخش دوم آئین
کاربرد مکانیک خاک شماره 2-19 ایران تعیین نمود.
قراردادن پی ساختمان روی خاکریزهائیکه دارای مقدار قابل توجهی مواد رسی
بوده و یا بخوبی متراکم نشده باشد، صحیح نبوده و باید از آن خودداری کرد.
در صورتیکه پی سازی در این نوع بعللی اجباری باشد باید نوع و جنس زمین مورد
مطالعه و آزمایش قرار گرفته و سپس نسبت به پی سازی متناسب با این نوع زمین
اقدام گردد.
بتن و بتن آرمه
مصالح
سیمان: سیمان پرتلند مورد مصرف در بتن باید مطابق ویژگیهای استانداردهای زیر باشد:
الف- سیمان پرتلند، قسمت اول تعیین ویژگیها، شماره 389 ایران
ب- سیمان پرتلند، قسمت دوم تعیین نرمی، شماره 390 ایران
پ- سیمان پرتلند، قسمت سوم تعیین انبساط، شماره 391 ایران
ت- سیمان پرتلند، قسمت چهارم تعیین زمان گیرش، شماره 392 ایران
ث- سیمان پرتلند، قسمت پنجم تعیین تاب فشاری و تاب خمشی شماره 393 ایران.
ج- سیمان پرتلند، قسمت ششم تعیین ئیدراتاسیون، شماره 394 ایران
سیمان مصرفی باید فاسد نبوده و درکیسه های سالم و در سیلوویا محلی محفوظ از
بارندگی و رطوبت نگهداری شود. سیمانی که بواسطه عدم دقت در نگهداری و یا
هر علت دیگر فاسد شده باشد باید فورا از محوطه کارگاه خارج شود.
مدت سفت شدن سیمان پرتلند خالص در شرایط متعارف جوی باید از 45 دقیقه زودتر
و سفت شدن نهایی آن از 12 ساعت دیرتر نباشد. در انبار کردن کیسه های سیمان
باید مراقبت شود که کیسه های سیمان طبقات تحتانی فشار زیاد کیسه هائیکه
روی آن قرار گرفته است واقع نشود. درنقاط خشک قرار دادن کیسه ها روی
یکدیگرنباید از ده ردیف و در نقاط مرطوب حداکثر از 4 ردیف بیشتر باشد محل
نگهداری سیمان باید کاملاً خشک باشد تا رطوبت به آن نفوذ ننماید.
شن و ماسه: شن و ماسه باید از سنگهای سخت مانند گرانیک- سیلیس و غیره باشد.
بکار بردن آهکی سست ممنوع است. ویژگهایی شن و ماسه مصرفی باید مطابق با
استانداردهای زیر باشد:
الف- استاندارد شن برای بتن و بتن مسلح شماره 302 ایران
ب- استاندارد مصالح سنگی ریزدانه برای بتن و بتن مسلح شماره 300 ایران
مصالح سنگی بتن را میتوان از شن و ماسه طبیعی و رودخانه ای تهیه نمود بجز در مواردیکه در آن صورت باید مصالح شکسته مصرف گردد:
- در مواردیکه بکار بردن مصالح شکسته طبق نقشه و مشخصات ویا دستور دستگاه نظارت خواسته شده باشد.
- هر گاه مصالح طبیعی و یا رودخانه ای طبق مشخصات نبوده و یا مقاومت مورد نیاز را دارا نباشد.
- در صورتیکه بتن از نوع مارک 350 و یا بالاتر باشد.
چنانچه مخلوط دانه بندی شده با ویژگیهای استاندارد مطابقت نکند ولی بتن
ساخته شده با آن دارای مشخصات مورد لزوم از قبیل تاب- وزن مخصوص و غیره
باشد، دستگاه نظارت میتواند با مصرف بتن مزبور موافقت نماید.
شن و ماسه باید تمیز بوده و دانه های آن پهن و نازک و یا دراز نباشد.
مقاومت سنگهائیکه برای تهیه شن و ماسه شکسته مورد استفاده قرار می گیرند
نباید دارای مقاومت فشاری کمتر از 300 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع باشد.
دانه بندی ماسه باید طبق اصولی فنی باشد. ماسه ایکه برای کارهای بتن مسلح
بکار می رود نود و پنج درصد آن باید از الک 76/4 میلیمتر عبور کند و تمام
دانه های ماسه باید از سرندی که قطر سوراخهای آن 5/0 میلیمتر است عبور
نماید.
حداکثر لای و ذرات ریز در ماسه نباید از مقادیرز زیر تجاوز نماید:
الف- در ماسه طبیعی و یا ماسه بدست آمده از شن طبیعی 3 درصد حجم
ب- در ماسه تهیه شده از سنگ شکسته 10 درصد حجم
برای کنترل ارقام فوق باید آزمایش زیر در محل انجام گیرد. در یک استوانه
شیشه ای مدرج به گنجایش 200 سانتیمتر مکعب، مقدار 100 سانتیمتر مکعب ماسه
ریخته و سپس آب تمیز به آن اضافه کنید تا مجموع حجم به 150 سانتیمتر مکعب
برسد بعد آنرا بشدت تکان داده و برای سه ساعت بحال خود باقی گذارید پس از 3
ساعت ارتفاع ذرات ریز که بر روی ماسه ته نشین شده و بخوبی از آن مقادیر
است از روی درجات خواند میشود و بر حسب درصد ارتفاع ماسه در استوانه محاسبه
می گردد. درصد رس ولای و ذرات ریز که بدین ترتیب بدست میآید نباید از
مقادیر مشخص شده در بالا تجاوز نماید.
مصرف شن و ماسه ایکه از خرد کردن سنگهای مرغوب و سخت در کارخانه بدست می
آید، مشروط بر آنکه ابعاد دانه های آنها در جدول دانه بندی فوق قرار گرفته
باشد، نسبت به شن و ماسه طبیعی ارجحیت دارد.
شن و ماسه بصورت حجمی و یا وزنی با پیمانه ها و یا ترازوهائیکه بدینمنظور
تهیه شده اندزه میشوند. مقدار شن و ماسه مصرفی در بتن در جدولی که بعدا
خواهد آمد مشخص شده است. ابعاد شن مصرفی برای بتن باید طوری باشد که 90
درصد دانه های آن بر روی الک 76/4 میلی متری باقی بماند.
انبار کردن شن و ماسه باید بنحوی باشد که مواد خارجی و زیان آور به آنها
نفوذ نکنند. مصالح سنگی باید برحسب اندازه دانه ها تهیه و در محلهای مختلف
انباشته شوند. مصالح درشت دانه (شن) باید حداقل در دو اندازه جداگانه تهیه و
انباشته گردد. مصالحی که دانه بندی آنها حدودا بین 76/4 تا 1/38 میلیمتر
است باید از مرز دانه های 05/19 میلیمتری و مصالحی که دانه بندی آناه بین
76/4 تا 8/50 یا 5/64 میلیمتر است باید از مرز دانه های 4/25 میلیمتری به
دو گروه تقسمی گردند.
آب: آب مصرفی بتن باید تمیز و عاری از روغن و اسید و قلیائی ها و املاح و
مواد قندی و آلی و یامواد دیگری که برای بتن و فولاد زیان بخش است، باشد.
منبع تأمین آب باید بتائید دستگاه نظارت برسد. آب مورد مصرف باید درمخازنی
نگهداری شوند که از آلودگی با مواد مضر محافظت گردد.
حداکثرمقدار مواد خارجی موجود در آب بشرح زیر است:
الف- حداکثر مواد اسیدی موجود در آب باید باندازه ای باشد که 50 میلیمتر
مترمکعب سود سوزآور دسی نرمال بتواند یک سانتیمتر مکعب آب را خنثی کند.
ب- حداکثر مواد قلیائی موجود در آب باید باندازه ای باشد که 50 میلیمتر
مکعب اسید کلریدریک دسی نرمال بتواند یک سانتیمتر مکعب آبرا خنثی کند.
پ- درصد مواد موجود در آب نباید از مقادیر زیر تجاوز کند:
مواد آلی - دو دهم در هزار
مواد معدنی- سه در هزار
مواد قلیائی- یک در هزار
سولفاتها- نیم در هزار
درحالتی که کیفیت آب مصرفی مورد تردید باشد در صورتی میتوان از آن استفاده
نمود که تاب فشاری بتن نمونه ساخته شده با این آب حداقل 90 درصد تاب فشاری
بتن نمونه ساخته شده با آب مقطر باشد. بطور کلی مصرف آبهای آشامیدنی تصفیه
شده برای ساختن بتن بلامانع است.
فولاد (آرماتور): آرماتور تمیز و عاری از پوسته های زنگ- روغن- گرد و خاک و
یا هر نوع پوشش خارجی دیگرباشد. آرماتور معمولی باید از فولاد با مقطع
دایره و یکنواخت بوده و در هیچ مقطعی بواسطه عواملی از قبیل زدگی تضعیف شده
و خواص مکانیکی آن مطابق جدول شماره 2 باشد. آرماتور باید درنقاط خشک و
عاری از رطوبت نگهداری شوند تا از نفوذ رطوبت و در نتیجه زنگ زدگی مصون
بمانند.......
